Ploski Przemienienia Pańskiego
HISTORIA PARAFII PRZEMIENIENIA PAŃSKIEGO W PLOSKACH
Najstarszy zachowany dokument, mówiący o istnieniu świątyni w Ploskach pochodzi z 1727 roku. Cerkiew Przemienienia Pańskiego w Ploskach była pierwotnie zlokalizowana przy ulicy, naprzeciwko starego cmentarza grzebalnego. Została zbudowana przez wojskowych z pułku Przemienienia Pańskiego. Jej rozmiary wynosiły 8,5 x 6 m ze ściętymi węgłami.
Później mieszkańcy wsi zdecydowali o przesunięciu cerkwi o 90 m na północ, na cmentarz po drugiej stronie ulicy.
W 1865 r. świątynię powiększono wzdłuż o 4,5 m. Cerkiew należała wówczas do parafii w Rajsku. W lipcu 1876 r. została przyłączono do parafii w Rybołach. Nabożeństwa odbywały się w dniu Przemieniania Pańskiego, św. apostoła Kondrata, św. apostoła Łukasza oraz na życzenie mieszkańców. Od 1883 r. odbywały się też trzeciego dnia Paschy i Bożego Narodzenia oraz w drugim dniu święta Pięćdziesiątnicy.
W 1890 r. do cerkwi przybudowano narteks (pritwor) o rozmiarach 5,40 x 3,05 m wraz z dzwonnicą. Przeprowadzono też gruntowny remont świątyni: dach przykryto gontem, dwie kopuły blachą , ustawiono nowe żeliwne krzyże, odnowiono i wstawiono nowe okna i drzwi. W 1893 r. cerkiew została poświęcona po remoncie. W tym czasie wzbogaciła się też o nowe utensylia, chorągwie, podświeczniki, szaty liturgiczne.
Od 1898 r. przy cerkwi działała szkoła cerkiewno-parafialna.
W 1910 r. do cerkwi kupiono posrebrzany żyrandol (panikadiło), a 10 lat później również dwie metalowe chorągwie.
Cerkiew w Ploskach należała do parafii w Rybołach do 1943 roku. Decyzją Konsystorza Duchownego w Grodnie z dnia 13 grudnia 1943 r., została ponownie włączona do parafii w Rajsku. Postanowienie to było konsekwencją tragedii, jaka rozegrała się w czerwcu 1942 r. w Rajsku, gdy wieś została spacyfikowana, a tamtejsza cerkiew zburzona. Od tej pory cerkiew cmentarna w Ploskach stała się cerkwią parafialną. Taki stan rzeczy trwał do zakończenia II wojny światowej w 1945 roku. W międzyczasie rozpoczęto rozbudowę cerkwi w Ploskach: odsunięto część ołtarzową i dobudowano część środkową o wymiarach 8,40 x 6 m wraz z kopułą. Z prawej strony dobudowano też ryznicę o wymiarach 2 x 1,5 m. Dobudowaną część pokryto blachą ocynkowaną. Wszystkie prace czynem wykonali mieszkańcy wsi pod nadzorem ks. proboszcza Antoniego Dziewiatowskiego, kierującego parafią od 13 grudnia 1943 roku.
Po zakończeniu działań wojennych 19 listopada 1945 r., zarządzający Diecezją Białostocko-Bielską arcybiskup Tymoteusz (Szretter) erygował w Ploskach samodzielną parafię, w której skład weszły wsie: Ploski, Deniski i Knorozy. Dwa lata później, 6 lutego 1947 r., władze państwowe zaakceptowały tę decyzję. W dniu święta parafialnego 19 sierpnia 1946 r. cerkiew poświęcono po remoncie. Staraniem ks. Antoniego Dziewiatowskiego, który włożył dużo pracy w uporządkowanie życia parafii, w tym samym roku wzniesiono dom parafialny i budynki gospodarcze.
Następcą ks. Dziewiatowskiego w latach 1951-1979 był ks. Michał Mincewicz. Dzięki jego wysiłkowi na nowym cmentarzu parafialnym, założonym jeszcze w 1936 r., zbudowano murowaną cerkiew, którą 19 sierpnia 1965 r. poświęcono św. apostołowi i ewangeliście Łukaszowi. Cmentarz ten znajduje się ponad 1 km na południe od wsi.
W latach osiemdziesiątych XX w., za kadencji proboszcza ks. Włodzimierza Szumiłowskiego, który objął parafię w 1979 r., dokonano remontu wewnątrz i na zewnątrz cerkwi. Wymieniono wówczas m.in. instalację elektryczną. Na początku lat 90. założono instalację alarmową i przeciwwłamaniową oraz ogrzewanie akumulacyjne. W latach 1996-1998 cerkiew odnowiono, a ikonostas pozłocono. Zadbano także o konserwację ikon. Został też rozbudowany dom parafialny, którego kapitalny remont przeprowadzono w 1998 roku.
Wysiłkiem mieszkańców wsi Knorozy wzniesiono murowaną cerkiew cmentarną pod wezwaniem Kazańskiej ikony Matki Bożej, położoną około 1 km od wsi. Została ona poświęcona 4 listopada 1986 roku.
Obecnie na terenie parafii znajdują się trzy cmentarze: dwa czynne – w Ploskach (pow. 2,05 ha) i Knorozach (pow. 1,25 ha) oraz zamknięty w Deniskach (pow. 0,29 ha).
Główne święta parafialne: Przemienienie Pańskie (6/19 sierpnia), św. apostoła i ewangelisty Łukasza (18/31 października) oraz Kazańskiej ikony Matki Bożej (19 października / 4 listopada)
Parafię stanowią miejscowości: Ploski, Deniski i Knorozy.
ks. prot. Włodzimierz Szumiłowski
Kalendarz Prawosławny 2008 r.